Een Westers Beschavingsoffensief? Tastbare verhalen over de missie en beeldvorming in de koloniën en Tilburg

Tilburgs koloniale verleden kent een eigen verhaal, zonder directe handelsverbindingen speelde de stad een grote rol in de missiegeschiedenis. Ontdek hoe Tilburgse missionarissen bijdroegen aan koloniale beeldvorming en hoe hun erfenis tot op vandaag voelbaar is, in Tilburg én overzee.

Op 15 mei 2025 onderzoeken we tijdens de bijeenkomst Een Westers Beschavingsoffensief? de verwevenheid tussen de katholieke missie en het koloniale bestuur. Tilburgse missionarissen, afkomstig uit congregaties zoals de Zusters van Liefde, het Heilig Hart en de Fraters van Tilburg, trokken uit naar voormalige koloniën zoals Suriname, Indonesië en het Caribisch gebied. Daar bekeerden zij verschillende gemeenschappen, waarmee zij niet alleen invloed hadden op het leven van de oorspronkelijke bewoners, maar ook het beeld van de koloniën in Tilburg zelf mede vormden. Welke verhalen over deze gedeelde geschiedenis zijn vandaag nog terug te vinden? En hoe leven ze voort bij nazaten in Tilburg en omgeving?

Aan de hand van onderzoeksresultaten uit het boek Een Westers Beschavingsoffensief en bijzondere objecten gaan we tijdens het programma in gesprek over de rol die Tilburg speelde in de missie, de historische impact en de doorwerking van deze koloniale missionaire erfenis. Dit doen we samen met onder anderen beeldend kunstenaar en Tilburger Tommy van der Loo en historicus en promovendus Marie Keulen. Daarnaast delen lokale vertellers hun verhalen. Het publiek wordt van harte uitgenodigd om vragen te stellen, kennis te delen en samen te reflecteren op de impact van deze gedeelde geschiedenis.

Breng jouw erfgoed tot leven – deel je verhaal!

Heb je een voorwerp met een bijzonder verhaal dat verbonden is aan het koloniale verleden of de missie? Neem het mee en deel in vijf minuten jouw verhaal tijdens het programma. Het object krijgt een ereplek op de sokkel en het verhaal wordt vastgelegd op video. Met jouw toestemming wordt het ook opgenomen op de website Geheugen van Tilburg, zodat het bewaard blijft voor de toekomst. Doe mee en laat het verleden spreken!

Waar: Sociaal Cultureel Centrum De Schalm in Ons Koningsoord (Trappistinnentuin 77, 5057 DJ Berkel-Enschot)

Wanneer: Donderdag 15 mei 2025

Tijd: 19.00 – 21.00 uur (inloop vanaf 18.30 uur)

Sprekers:
Tommy van der Loo is beeldend kunstenaar en afkomstig uit Tilburg. Hij onderzocht afgelopen jaar de geschiedenis van de Fraters van Tilburg. In de documentaire Spiegelbeeld wordt zijn zoektocht gevolgd, waarbij hij ook langs zijn eigen Curaçaose familiegeschiedenis komt, die verweven is met slavernij. Geschiedenis, ongelijkheid en dood zijn de hoofdonderwerpen in zijn beeldend werk. Deze koppelt Tommy aan zowel menselijke als dierlijke figuratie, met veel aandacht voor oude ambachten. Hij probeert zijn beelden altijd een kunsthistorische verwijzing mee te geven via iconografie en traditionele werkwijzen. Zijn werk heeft een klassieke sculpturale benadering en confronteert de beschouwer met eigen vooroordelen en maatschappelijke conventies. Tommy’s werk is eerder een reflectie op onze samenleving dan een maatschappijkritisch oordeel. Zijn sculpturen zijn geïnspireerd door een diepgaande fascinatie voor het koloniale verleden van Nederland en de doorwerking daarvan tot op heden. De beelden zijn gestoeld op eeuwenoude beeldtradities en vormen een hedendaagse variatie daarop. Met zijn werk wil Tommy mensen verwonderen, hen vasthouden en deelgenoot maken van zijn fascinaties.

Marie Keulen is promovendus aan de Radboud Universiteit Nijmegen en historicus, gespecialiseerd in de Nederlandse koloniale geschiedenis, in het bijzonder in Suriname en het Caribisch gebied. In haar onderzoek richt zij zich op de rol van religieuze organisaties en actoren in het Nederlandse koloniale verleden. Ze werkt aan een proefschrift over de opvoeding van kinderen door zendings- en missieorganisaties in negentiende- en twintigste-eeuws Suriname. Haar onderzoek laat zien dat kolonialisme niet alleen een politiek, economisch en militair systeem was, maar ook een cultureel project. In 2023/2024 maakte Marie deel uit van het onderzoeksteam dat in opdracht van de gemeente Eindhoven onderzoek deed naar het koloniaal en slavernijverleden van de stad, met bijzondere aandacht voor de rol van de katholieke missie.