Spoorhistoricus Victor Lansink over NS-plaquettes

In deze lezing vertelde Victor Lansink over de geschiedenis van de NS-gedenktekens in het algemeen, ontwerp, fabricage, de onthullingen en latere lotgevallen, de Tilburgse gedenktekens in het bijzonder, de personen die op de Tilburgse gedenktekens vermeld staan en verder het spoor tijdens de oorlogsjaren, in het bijzonder het Tilburgse station en de werkplaats.

Op een van de plaquettes staat Adrianus W. van Kuijk. Door dit project in de LocHal is deze naam onderzocht en blijkt het oorlogsslachtoffer van Udenhoutse afkomst te zijn, wat tot nu toe onbekend was. De naam van Van Kuijk wordt toegevoegd aan de lijst met oorlogsslachtoffers in Udenhout.

In de jaren 1947/1948 werden bij 110 Nederlandse stations, werkplaatsen of dienstgebouwen plaquettes onthuld ter nagedachtenis aan oorlogsslachtoffers onder het personeel van de Nederlandse Spoorwegen. Het initiatief hiervoor lag bij de directie van de Nederlandse Spoorwegen die middels “Dienstorder No. 774” van 2 augustus 1945 bekendmaakte dat er op alle stations en in de werkplaatsen waar oorlogsdoden te betreuren waren gedenktekens aangebracht zouden worden “uit eerbied en dankbaarheid ten opzichte van de leden van ons personeel die in de oorlogsdagen en gedurende de bezettingsjaren ten gevolge van oorlogshandelingen of terreur uit ons midden zijn weggenomen”.

Over Victor Lansink

Victor M. Lansink (Doetinchem, 1970) studeerde kunstgeschiedenis te Utrecht en is werkzaam als beheerder van de collectie historisch beeldmateriaal bij Het Utrechts Archief. Daarnaast is hij gespecialiseerd in spoorwegarchitectuur, publiceert hij regelmatig over spoorweggeschiedenis, zoals de Atlas van de Verdwenen Spoorlijnen (2016) en Amsterdam-Utrecht (2018). In 2004-2005 deed Victor onderzoek naar de de gedenktekens van de Nederlandse Spoorwegen en in 2012 naar de infrastructuur op het terrein van de hoofdwerkplaats van NS te Tilburg. Victor is sinds 2004 de webmaster van de website www.railtrash.net met daarop meer dan 200 reportages over opgeheven spoorlijnen in Nederland, België, Duitsland en Frankrijk.

Na de lezing van Lansink, gingen de deelnemers in dialoog met oud NS-medewerkers Jan Wouters en Hans Clijsen over de rol van de NS in de oorlog en hun ervaringen rondom de NS-plaquette in de LocHal.

Deze lezing maakte onderdeel uit van het programma ‘NS-plaquettes en Struikelstenen, Namen om nooit te vergeten’. Dit programma wordt georganiseerd door het TijdLab (Bibliotheek LocHal) in samenwerking met Stadsmuseum Tilburg, Erfgoed Tilburg, Stadsgidserij Tilburg, Werkgroep Struikelstenen Tilburg en oud NS-medewerkers.