Tilburg aan Zet: van (H)erkenning naar Herstel

Tijdens een eindbijeenkomst van het publieksprogramma (Post)koloniaal verleden Tilburg op donderdagavond 13 november in de LocHal brengen we de lijnen samen van een jaar vol gesprekken, workshops, wandelingen, en programma’s rond het koloniale verleden van Tilburg. We staan stil bij de verhalen en objecten die zijn gedeeld, bij de stemmen die nog niet gehoord zijn, en bij de vraag wat we meenemen naar de toekomst. Samen maken we de balans op en verkennen we hoe gemeente en stad verder kunnen bouwen aan een duurzame verankering van deze verhalen in Tilburg van vandaag en morgen.

Publieksprogramma (Post)koloniaal Verleden Tilburg: De Stad en haar Verhalen

De onderzoeksresultaten uit Een Westers Beschavingsoffensief van prof. dr. Rosemarijn Hoefte (Zutphen 2023) vormden het vertrekpunt van dit project. Op 3 april 2025 vond de eerste bijeenkomst Tastbaar Erfgoed plaats, over verbondenheid, migratie, overleving en trots. Meegenomen voorwerpen – zoals een Javaanse djare, Curaçaose lensu, Indisch naaikistje en een speer uit het Molukse verzet – boden de basis voor krachtige verhalen, ook terug te lezen op de website Het Geheugen van Tilburg. In dezelfde week werd in het TextielMuseum Tilburg de workshop Kleur geven aan de geschiedenis gehouden, met oude verfreceptenboeken. Recepten werden uitgeprobeerd en er ontstond een gesprek over de oorsprong van grondstoffen en hun link met het kolonialisme.

In mei verplaatste de aandacht zich naar een ander aspect van het koloniale verleden. De bijeenkomst Een Westers Beschavingsoffensief? in het voormalige trappistinnenklooster in Berkel-Enschot draaide om de katholieke missiebeweging van Nederland naar gebieden als Curaçao, Suriname, Indonesië en Papoea Nieuw-Guinea. Er werd gesproken over racisme, stereotypering en de dubbelzinnigheid van de missie: onder het mom van onderwijs en steun voltrok zich vaak onderdrukking en culturele vernietiging. Ook vonden dit voorjaar bijzondere wandelingen plaats onder leiding van stadsgids Riël van Gastel, waarin zichtbaar werd hoe het koloniale verleden nog steeds doorwerkt in Tilburgs gebouwen, straten en monumenten.

In juni vond de bijeenkomst Solidariteit en Verzet: toen én nu plaats, met aandacht voor het tot leven brengen van historische figuren, vooral vrouwen in slavernij. Er werd teruggeblikt op vijf jaar Black Lives Matter (BLM) en het protest in Tilburg: was het een kantelpunt of slechts een kort rimpeleffect? Voorbeelden van verzet werden gedeeld, zoals het Marron-verzet bij de fii pau en de oproep tot anti-kapitalistisch verzet bij het boek Islam and Anarchism. Protestborden van de BLM-demonstratie van 6 juni 2020, deze avond ook te zien, maakten deel uit van een lopende expositie in het TijdLab.

De publieksbijeenkomst Migratie: van diaspora tot doorwerking ging over uiteenlopende thema’s: van tot slaafgemaakten die werden misbruikt voor medisch onderzoek en de doorwerking daarvan vandaag tot klimaatverandering en de relatie tot koloniale structuren. Ook werd de vraag gesteld wat ‘thuis voelen’ betekent voor wie een geschiedenis van gedwongen verplaatsing en uitbuiting meedraagt. Dat thema kwam ook terug in de documentaire Rumah Kita (Ons Huis) van filmmaker Jeremy Flohr, vertoond in filmhuis Cinecitta, een indringend portret van een verpleeghuis voor mensen met een Indische en Molukse achtergrond.

Tilburg aan Zet: van (H)erkenning naar Herstel (19.00 – 21.00 uur – Bibliotheek MB - LocHal)

Blik met ons terug op het afgelopen jaar. Welke thema’s kwamen aan bod, welke inzichten zijn opgedaan, en wat zijn waardevolle vervolgstappen? En waar mag nog juist meer aandacht voor komen? Ook leren we meer over de resultaten van het MBO-programma en de tentoonstelling, alsook de stadswandeling en app die dit jaar zijn ontwikkeld door Stadsmuseum Tilburg, De Bibliotheek LocHal en het collectief Beyond Walls. Wij hopen jullie de 13e te zien!

Houd deze website in de gaten voor updates over het programma.