Gezocht: informatie over glas-in-loodramen van Tilburgse kerken

Aandacht voor glazenier Piet Clijsen tijdens Museumweekend

Tijdens het Nationaal Museumweekend op 5 en 6 april 2025 organiseren de familie Clijsen, Stadsmuseum Tilburg en Regionaal Archief Tilburg een programma over de Tilburgse glazenier Piet Clijsen. Zijn werk is op veel plekken in Tilburg terug te vinden, maar ook op andere plekken in Nederland en zelfs ver daarbuiten. Ondanks uitgebreid onderzoek ontbreekt er nog informatie over de glas-in-loodramen van een aantal kerken in Tilburg (Broekhoven II en Besterd) en een aantal firma’s. Via een oproep hopen de organisatoren van het Clijsen-weekend de ontbrekende puzzelstukken te vinden.

Piet Clijsen (1909-1977) ontwierp en vervaardigde religieuze en profane (niet-religieuze) glas-in-loodramen. Opvallend is de reikwijdte van de opdrachtgevers: scholen, kerken, kloosters en bedrijven, in Tilburg, Brabant en Nederland, tot zelfs in Noord-Amerika, Canada, Tanzania en de Antillen. Al vanaf 2018 doet de familie Clijsen intensief onderzoek naar het werk van Piet en zodoende hebben ze al negentig procent van Clijsens ramen in beeld.

Ontbrekende ontwerpen van Piet Clijsen
Er ontbreekt echter nog het één en ander: foto’s, ontwerp- en werktekeningen of de ramen zelf van de Kerk van de Heilige Familie (Broekhoven II) en de Kerk van H. Leonardus en Gezellen (Besterd). Deze kerken zijn afgebroken in respectievelijk 1974 en 1975. Daarnaast is de familie op zoek naar ramen van het pand van M.C.N. Bressers aan de Monumentstraat in Tilburg (nu restaurant Zusje) en van de Eerste Tilburgse Automobiel Garage (ETAG) van M.J. de Groot aan de Stationsstraat. Voor zover bekend zijn die bedrijven opgeheven en de panden afgebroken.

Volgens Leo Clijsen (zoon van Piet) zijn de ramen van de Besterdse kerk destijds door loodgieter Hoogenboom uit de Besterdstraat verwijderd en verkocht. Inmiddels heeft de familie al diverse panelen van deze kerk en zelfs een heel raam teruggevonden.
Over de ontmanteling en sloop en eventuele herbestemming van de ramen uit de Broekhovense kerk is nauwelijks iets bekend, noch over de genoemde bedrijven.

Oproep voor materiaal
Ter voorbereiding op het programma van Museumweekend doet de familie Clijsen een oproep voor foto’s van ramen, panelen, werk- en ontwerptekeningen van het werk van Piet Clijsen óf foto’s van interieurs van de genoemde kerken en bedrijven waarop de glas-in-loodramen te zien zijn.

Heb je afbeeldingen van ontbrekend werk van Piet Clijsen? Stuur ons een mail, dan nemen we contact met je op.

Op het programma van 5 en 6 april staan een expositie van werk- en ontwerptekeningen van Clijsen, een wandel- en fietstocht langs glas-in-loodramen in Tilburg, lezingen en workshops. De kleindochters van Piet Clijsen, Jakke en Teske, zijn gevraagd als gastcuratoren. De locaties zijn het Paleis, de Goirkese Kerk en de Kazernehof (Regionaal Archief Tilburg).

Wie alvast kennis wil nemen van het leven en werk van Piet Clijsen, raadpleegt de website Pietclijsen1311.nl. De werktekeningen van Piet Clijsen zijn digitaal in te zien op de website van het Regionaal Archief Tilburg. In de collectie van Stadsmuseum Tilburg bevinden zich enkele ramen voor de firma’s IJzergieterij Van der Schoot, Confectiebedrijf Höhner, Winkelbedrijf Pierson en Wijnhandel Verbunt.

De foto's van de glas-in-loodramen zijn gemaakt in de Goirkese kerk door Caspar Dingjan. De twee schetsontwerpen maakte Piet Clijsen voor de Besterdse kerk. Deze ontwerpen zijn uit de collectie van Regionaal Archief Tilburg.