Stadspoort van Tilburg. Deuren raadhuis gered van de sloop

Foto's Corné Snijders

Tekst: Theo van Etten

Eindelijk zijn ze weer terug waar ze thuishoren. De monumentale deuren van het voormalige raadhuis van Tilburg kregen een plek in het nieuwe stadhuis. Kunstenaar Wijnand van Lieshout waagde er zowat zijn leven voor.

Wijnand van Lieshout (1940) woonde en werkte zijn hele leven in Tilburg. De transformerende stad vormde al die jaren zij artistieke habitat en bood hem de nodige inspiratie. Fabrieken, slooppanden en oude volksbuurten zoals de Koningswei waren belangrijke vindplaatsen voor zijn collectie van houten en ijzeren materialen. Hij verwerkte zijn objecten in installaties en foto-assemblages, waarin vergankelijkheid en verval centraal staan. Ook de drogisterij van zijn ouders aan het Onze Lieve Vrouweplein zien we terug in zijn werk.

Drie keer rammelen

Zo ook op die dag ergens begin jaren zeventig. Rijdend in zijn deux-chevaux over de Paleisring, waar het oude raadhuis gesloopt werd, viel het oog van de toen dertigjarige kunstenaar op een grote houten deur die op een vuilstortcontainer lag. Met kwast en verf stond op de donkergroene deur geschilderd: ‘3x belle’ en ‘3x rammelen’. Een typische uiting van de zeventiger-jaren-protestcultuur in Tilburg.

’Die moet ik hebben,’ dacht Van Lieshout. Handig manoeuvrerend langs de zwaaiende sloopkogel waagde hij de tocht naar de container en na een korte woordenwisseling met de dienstdoende opzichter mocht hij zijn ‘vondst’ in zijn lelijke eend laden.

Er was echter nog een probleem: waar was de tweede deur gebleven? Na enig speurwerk bleek die op de vuilstort van Hilvarenbeek te liggen. Na weken zoeken lukte het Van Lieshout om de twee deuren met elkaar te verenigen. Ze kregen als ensemble een tweede leven in een van zijn ateliers.

Verenigd met Handel en Nijverheid

Met de grootscheepse renovatie van het stadhuis ontstonden er nieuwe mogelijkheden voor de oude raadhuisdeuren. Nu staan ze hier weer in vol ornaat te pronken, aan weerszijden geflankeerd door een foto van het oude raadhuis en twee foto-assemblages van Wijnand van Lieshout. De oorspronkelijk standgroen gelakte deuren zijn gemaakt van Frans eikenhout. In een ervan zat ooit een bronzen brievenbus van maar liefst zestig centimeter breed.

Het oude raadhuis was – net als het paleis van koning Willem II – in 1849 gereedgekomen. Het gebouw bood naast de gemeentelijke administratie onder andere ook ruimte aan het politiebureau, de Kamer van Koophandel en het Kantongerecht. In 1970 viel het onder luid protest van de Tilburgse bevolking onder de slopershamer. Een jaar later opende het nieuwe stadhuis zijn deuren.

Bij de sloop konden naast de eerder genoemde deuren ook de beelden ‘Handel’ en ‘Nijverheid’, die in 1905 geplaatst waren, maar ternauwernood gered worden. Ze belandden vervolgens bij Publieke Werken, werden volledig gerestaureerd en kregen een prominente plek in de hal van het nieuwe stadhuis.

De 82-jarige Wijnand van Lieshout is nog steeds actief als beeldend kunstenaar. Hij betitelt de majestueuze deuren nog altijd als de ‘Stadspoort van Tilburg’.

De deuren zijn opgenomen in de collectie van Stadsmuseum Tilburg, evenals de werken 'Koningswei' en 'Fond de Teint' van Wijnand van Lieshout.