Wij zijn initiator en trotse partner van Erfgoed Tilburg

Low res Joris Buijs 01
Foto Joris Buijs
Low res Joris Buijs 02
Foto Joris Buijs
Low res Joris Buijs 04
Jerry Bergraaf toont een angisa. Foto Joris Buijs
Low res Joris Buijs 05
Foto Joris Buijs
Low res Joris Buijs 06
Magda van Riet met kimono en borduurwerk. Foto Joris Buijs
Low res Joris Buijs 07
Tamira Waszink en wethouder Evelien Kostermans. Foto Joris Buijs
Low res Joris Buijs 08
Foto Joris Buijs
Low res Joris Buijs
'Een Westers beschavingsoffensief' als uitgangspunt. Foto Joris Buijs
Nieuws 15-04-2025

Tastbaar Erfgoed: Verhalen die diepe indruk maken – kom naar het volgende event op 15 mei!

Wat hebben een Javaanse djare, een Curaçaose lensu, een Indisch naaikistje en een speer uit het Molukse verzet met elkaar gemeen? Ze vertelden op 3 april tijdens Tastbaar Erfgoed stuk voor stuk krachtige verhalen over verbondenheid, migratie, overleving én trots. In een avond vol warmte, emotie en herkenning gaven sprekers en bezoekers het koloniale verleden letterlijk en figuurlijk een plek.

De avond – onderdeel van het programma (Post)koloniaal Verleden Tilburg – werd liefdevol geleid door Glenda Pattipeilohy (Beyond Walls) en Tamira Waszink (Tijdlab (De Bibliotheek LocHal – Stadsmuseum Tilburg)). Voorwerpen van vroeger kregen een ereplek, maar het waren vooral de verhalen erachter die raakten. Zoals dat van Laurindo Andrea over de lensu, een Curaçaose hoofddoek met West-Afrikaanse wortels. “De hoofddoek bleef altijd weer vechten voor haar plek,” vertelde hij.

Zo werd duidelijk hoe textiel, familiegeschiedenissen en het koloniale verleden met elkaar verweven zijn.

- Stéphanie Welvaart

Ook Jantiene van Elk liet stof tot nadenken zien: een stalenboek van de Leidsche Katoenmaatschappij uit 1907, gevuld met batikpatronen die rechtstreeks waren gekopieerd uit Indonesië. Wat nu een museumstuk is, was destijds de basis voor een winstgevend product voor Europese producenten – en een tastbaar voorbeeld van koloniale machtsverhoudingen.

De verhalen kwamen van ver, maar raakten dichtbij. Daniell Crietee bracht het naaikistje van zijn Indische overgrootmoeder mee. “Het vertelt zonder woorden over de overlevingskracht van wie ons zijn voorgegaan.” Kathleen Janssen-Kimpoel deelde haar Javaanse wikkelrok – een djare van Sidomukti-batik. “Elke keer als ik iets aantrek, denk ik aan de grote reis die mijn voorouders maakten van Java naar Suriname”.

Zonder woorden vertelt het naaikistje over de overlevingskracht en de veerkracht van alle mensen die ons zijn voorgegaan.

- Danielle Crietee

Jerry Berggraaf gaf een inkijkje in de wereld van de angisa – de Surinaamse hoofddoek vol geheime boodschappen. De doeken worden vaak speciaal ontworpen voor grote gebeurtenissen of jubileumjaren, zoals de afschaffing van de slavernij. Ook Magda van Riet ontroerde met het borduurwerk van haar moeder, die tijdens de Japanse bezetting niet meer naar school mocht. “Ik mocht niet meer leren,” had haar moeder vaak gezegd – een zin die diepe indruk maakte.

Naast tastbare objecten kwam ook levend erfgoed aan bod. Sherlien Sanches en Lukas Eleuwarin van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland belichtten hoe liederen, rituelen en ambachten generaties lang worden doorgegeven. Lukas’ modemerk Knowledge by Roots liet in een krachtige video zien: “Jij mag je eigen verhaal dragen.”

Wethouder Evelien Kostermans benadrukte het belang van zulke avonden: “Tastbare voorwerpen maken de geschiedenis levend en begrijpelijk – essentieel voor wederzijds begrip.”

En het mooie is: dit was nog maar het begin.

Als ik met de angisa op scholen ben, stel ik altijd de vraag: 'Wat betekent vrijheid voor jou?'

- Jerry Bergraaf

Op 15 mei gaan we verder – met nieuwe verhalen en frisse blikken. Dan draait het om de missie van de Fraters van Tilburg, en vooral: hoe die werd beleefd in Suriname, Curaçao en de Molukse Kei-eilanden. Petra Robben van het Stadsmuseum zegt het treffend: “We kennen het verhaal van de fraters, maar zijn benieuwd hoe die missie door de voorouders zélf werd ervaren.”

Kom naar de tweede publieksbijeenkomst (donderdag 15 mei, 19.00 – 21.00 in Sociaal Cultureel Centrum De Schalm, Berkel-Enschot). Breng een voorwerp mee – of gewoon jezelf. Ontdek samen hoe missie en kolonialisme met elkaar verbonden waren en hoe deze verhalen nog steeds doorwerken, hier én daar. Iedereen is welkom!

Door voorwerpen wordt de geschiedenis meer tastbaar en dat is goed voor wederzijds begrip

- Wethouder Inclusie - Evelien Kostermans