Aan de hand van Vincent van Gogh leren over stadsontwikkeling in de 19e eeuw

Tilburg was in de 19e eeuw enorm in ontwikkeling. Het was de tijd van industrialisering, verbetering van onderwijs en infrastructuur, uitvindingen als de auto, camera en telefoon. Stadsmuseum Tilburg ontwikkelde een educatief programma specifiek over deze groei en ontwikkeling. Leidend figuur hierin is Vincent van Gogh, die in de 19e eeuw kort in Tilburg woonde en er naar school ging. Het nieuwe educatieve schoolprogramma ‘Onze Vincent in de 19e eeuw’, is vanaf nu beschikbaar voor leerlingen uit groep 5 van het basisonderwijs in Tilburg, Berkel-Enschot, Udenhout en Biezenmortel.

Van 1866 tot 1868 zat de jonge Vincent van Gogh in Tilburg op de Hogere Burgerschool Koning Willem II. Deze school zat toen in het Paleis-Raadhuis in het centrum van de stad. Het is een periode van veel veranderingen, zoals de overgang van agrarisch naar industrieel, minder ambachtelijk werk, bijzondere uitvindingen, de opkomst van openbaar vervoer, betere infrastructuur en verbetering van het onderwijs.

Opkomst van telefoon en stoommachines
De jonge Vincent maakte dat voor een deel mee. In zijn tijd deed de telefoon nét zijn intrede in Nederland, stond de ontwikkeling van de auto nog in de kinderschoenen, kwamen stoommachines in zwang en maakten akkers en velden plaats voor fabrieken. Het was de tijd van de grote groei. Voor Tilburg een belangrijke tijd, de stad veranderde razendsnel in de textielstad waar het bekend om werd. De verschillen tussen toen en nu zijn enorm.  

Educatief werkboek
Met het educatieve werkboek maken de leerlingen een reis terug in de tijd en maken zij kennis met de tijd van toen. Met foto’s, illustraties en grappige onderbrekingen leren zij de stad en de omliggende dorpen kennen, zoals Vincent van Gogh het kende. Wat zijn de verschillen met nu? De thema’s natuur, vervoer, industrie, onderwijs, werk en kunstenaarschap, met Vincent van Gogh in de hoofdrol, komen aan bod in dit werkboek. 

Doorgaande leerlijn over erfgoed
Stadsmuseum Tilburg werkt aan een doorlopende leerlijn voor basisschoolleerlingen. De wens van het museum is dat leerlingen elk jaar een erfgoed thema hebben behandeld. Dit nieuwe educatieve programma is bedoeld voor groep 5.
Voor groep 6 bestaat al het programma ‘Tilburgerschap. Peerke Donders en Suriname’ over burgerschap met Peerke Donders als drager van het verhaal. Voor groep 7 en 8 is het werkboek ‘Wij Herdenken en Vieren’ ontwikkeld, met verhalen over de Tweede Wereldoorlog.

Samenwerkingspartners
Scholen die dit educatieve programma in de klas willen behandelen, krijgen een introductie-les van de educatief medewerker van Stadsmuseum Tilburg. Daarna kan de docent zelf aan de slag met de verwerkingsopdrachten en stickers.
Scholen kunnen daarnaast ook kiezen voor een activiteit bij een van de partners, zoals een bezoek aan het Natuurmuseum Brabant, TextielMuseum en Vincents Tekenlokaal.
Deze laatste organisatie heeft intensief meegewerkt aan de totstandkoming van het werkboek en heeft een actieve tekenworkshop voor de scholieren in petto onder de naam ‘Vincents Reis’.

Educatief werkboek ‘Onze Vincent in de 19e eeuw’
Uitgave van Stadsmuseum Tilburg in samenwerking met Vincents Tekenlokaal
Tekst: Elle van Lieshout en Erik van Os 
Grafisch ontwerp: Ontwerphaven
Illustraties: Jeroen de Leijer
Geïnteresseerde docenten kijken op stadsmuseumtilburg.nl/educatie voor meer informatie en contactgegevens.