Wij zijn initiator en trotse partner van Erfgoed Tilburg

Nieuws 01-10-2018

De Van Spaendoncks in Tilburg

'Een trotse familie,' zo omschreef journalist Joost Goutziers vandaag de Tilburgse Van Spaendoncks die nakomelingen zijn van de beroemde broers Gerard en Corneille van Spaendonck. Onlangs kocht het Rijksmuseum in Amsterdam een bloemrijk stilleven. Tilburg verwierf al in 1916 een floraal werk van Gerard van Spaendonck. Het was de allereerste aankoop voor een toekomstige museale collectie.

Het Tilburgse bloemenschilderij verbeeldt een vaas met bloemen en twee perziken. Het tafereeltje is gesigneerd met ‘G. van Spaendonck. Fc’. Het bleek helaas een vervalsing te zijn, zo werd vastgesteld in 1980 door Margriet van Boven en Sam Segal, de samenstellers van een grote overzichtstentoonstelling over de gebroeders Cornelis en Gerard van Spaendonck in het Noordbrabants Museum in Den Bosch.

Naast het kleine bloemenschilderij bevat de Stadscollectie Tilburg vijf stippelgravures van Gerard van Spaendonck. Tussen 1799 en 1801 gaf de schilder namelijk in eigen beheer 24 stippelgravures uit. Het betreffen: A. ‘Rose à cent feuilles.’ / ‘Rosa centifolia. L.’ B. ‘Neflier cultivé.’ / ‘Mespilus germanica. L.’ C. ‘Pivoine double.’ / ‘Poeonia officinalis. L.’ D. ‘Lilas’ / ‘Syringa vulgaris. L.’ E. ‘Jacinthe double.’ / ‘Hyacinthus orientalis. L.’

Gerard van Spaendonck zelf is in de Tilburgse stadscollectie vertegenwoordigd in twee portretten. Het eerste is een olieverfschilderij door J.F. Hutten die op de achterzijde van het paneel in potlood de tekst schreef: ‘Portrait de G Van Spaendonck / J.F. Hutten d´apres le Portrait / original Peint par G Van / Spaendonck et de David / L´original se trouve à / Tilbourg chez la veuve / Van Spaendonck / au Heuvel’, en in andere (eigentijdse hand): ‘Nicolas Antoine Taunay (?) / 1755-1830’.

Het tweede portret is lithografisch: een borstbeeld naar rechts van Gerard van Spaendonck. Op de linkerrevers de onderscheiding van ‘Chevalier de l’Ordre Royal de la Légion d’Honneur’. De litho is vervaardigd door Langlumer de l’Abbaye naar een tekening van N.H. Jacob naar een schilderij van N.A. Taunay. Het portret is ovaal van vorm.

De oogst in de Tilburgse stadscollectie is niet bijzonder groot qua omvang, maar de stad mag best trots zijn op dit kunstbezit. In het voorjaar van 2019 komt er wederom een overzichtstentoonstelling in het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Dan gaan we met zijn allen kijken naar de Van Spaendoncks.