2024 04 20 Verjaardag van de stad Tilburg Noord foto Theo van Etten

Nieuws 16-05-2024

De verjaardag van Tilburg – een verslag van Stadsmuseum Tilburg

Name: Stadsmuseum Tilburg
Price range: $

Op 18 april 2024 bestond Tilburg 215 jaar als stad. De gemeente vierde dit op zaterdag 20 april in Tilburg-Noord. Stadsmuseum Tilburg haakte hierbij aan om het erfgoed van dit stadsdeel onder de aandacht te brengen.

WijkKlas Tilburg Noord

Op de eigenlijke dag van de Verjaardag van Tilburg, donderdag 18 april, organiseerden we een WijkKlas in MFA de Symfonie. 100 geïnteresseerden kwamen naar het wijkgebouw om te luisteren naar het verhaal van Christ Libregts, inwoner van Tilburg Noord. Hij vertelde aan de hand van vele oude en nieuwe foto’s hoe de wijk zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld.

Christ vertelde ook over zichzelf. Hij is geboren in het centrum van de stad, maar kwam in 1971 in de Mozartlaan terecht, op 14 hoog. Een machtig uitzicht over een verder vrij lege wijk. In 1974 verhuisde hij naar een huis dat hij zelf bouwde. Vijftig jaar geleden waren er nog zeer veel lege plekken in Tilburg-Noord.

Quote: “In de laatste twintig jaar is er enorm veel bijgebouwd en werd Tilburg-Noord steeds voller.”

Gaan we echt ver terug in de tijd, 5000 voor Christus, dan trokken er waarschijnlijk al nomadische volken door dit gebied. Er zijn door een hobby-archeoloog en tevens frater vele stenen werktuigen en pijlpunten uit die tijd gevonden. Deze zijn nu te zien in het Noord Brabants Museum.

Structuur van de wijk
Iets minder ver terug in de tijd, 1760, werd de kaart van Zijnen gemaakt voor het grondgebied van de heren van Tilburg en Goirle. De structuur van Tilburg Noord is op die kaart al te zien. Met een serie oude kaarten laat Christ de groei van de wijk zien, die explosief gaat tussen 1950 en 1990.

Tilburg Noord is te verdelen in Stokhasselt, Heikant en Quirijnstok. De oude structuur van de kaart van Zijnen is alleen nog in de Heikant goed terug te vinden. Ook een grote verandering in de wijk was het Wilhelminakanaal aan de zuidkant. Vanaf 1910 werd dit gegraven vanuit Oosterhout. Ook vanuit de andere kant werd gegraven en het was de bedoeling dat deze twee kanalen bij Tilburg op elkaar aangesloten konden worden. Maar de westelijke kant was er een stuk eerder dan de oostelijke. Daarom is er tijdelijk een haven geweest iets ten westen van de brug van het Lijnsheike. Het oude havenhuisje staat er nog.

Tijdens zijn presentatie ‘wandelt’ Christ met de toehoorders door de wijk. Oud en nieuw wordt met elkaar verweven. Over de kerk op de Heikant vertelt hij dat die leeg was na de oplevering. Geld voor de inrichting was er niet. Heikanters zamelden geld in en zo kreeg de kerk zijn interieur. De bijbehorende pastorie werd ontworpen door H. van Tulder. Het klooster aan De Schans is van 1874, maar er zijn daar boerderijen die nog ouder zijn. Een boerderij met Vlaamse schuur is zelfs uit 1736.

De Schans is het oude hart van het stadsdeel, het Wagnerplein het nieuwe hart. Je vindt er het Verhalenhuis, de markt, de stadswinkel en Drieburcht met het zwembad. Voor de toekomst voorziet Christ meer ruimte voor natuur en minder voor verkeer. Er zijn plannen om de Heikantlaan smaller te maken om de natuur meer ruimte te geven. Hij eindigt met het muurmozaiek van Tilburg Noord United. “Het kan alleen maar beter worden”.

Wijkwandelingen
Op zaterdag 20 april vierde Stadsmuseum Tilburg de verjaardag mee met de gemeente. We hadden een wijkwandeling georganiseerd met Stadsgidserij Tilburg. Die zat in no-time vol, waarna de gidsen belangeloos een tweede wandeling aanboden voor een deel van de mensen op de lange wachtlijst. Twee groepen van 18 mensen meldden zich op de startplek, de brug van Lijnsheike en na een inleiding door de twee gidsen, staken ze de brug over naar Tilburg Noord voor een wandeling van circa 2 uur.

Verjaardag op het Wagnerplein

Op het Wagnerplein vroeg Stadsmuseum Tilburg aan willekeurige voorbijgangers wat hun gevoel is bij hun stad of wijk. Zijn Tilburg-Noorders trots op hun stad? Wat wensen zij de stad toe? Hoewel de antwoorden over het algemeen positief waren, bleken er ook minder positieve gevoelens te leven.

Hierna volgen een aantal uitspraken van mensen die hun mening gaven. Zij bekeken de animatiefilm van een creatieve Tilburgse maker (Job van Etten). De film verbeeldt op ludieke wijze waarom we de Verjaardag van Tilburg vieren. Ook bekeken zij foto’s die de ontwikkeling van de wijk weergaven, van agrarisch tot stedelijk gebied.

Blijf van mijn stad af
“Ja, ik ben trots op Tilburg. Het is een fijne stad om te wonen en er is van alles te doen. Als mensen negatief praten over Tilburg, kan ik me boos maken. Soms hebben ze inhoudelijk gelijk, bijvoorbeeld dat er heel veel mooie gebouwen zijn afgebroken. Maar joh, op elke stad is wel iets aan te merken. Blijf positief zou ik zeggen.”

Hier voel ik mij gelukkig
“Toen ik moest kiezen voor een woonplaats in Brabant, ben ik een dag naar Breda, een dag naar Tilburg en een dag naar Den Bosch gegaan. En Tilburg voelde direct goed. Mensen hebben aandacht voor elkaar, er is veel creativiteit en er is heel veel mogelijk. De arbeidsmentaliteit spreekt mij ook aan. Als mensen iets zeggen, lossen ze het ook echt op. Ja, daar kan ik weleens emotioneel van worden. Hier voel ik mij dan ook echt gelukkig. Niet alleen door er te wonen, maar ook door de liefde. We zijn hier intussen geworteld. Wat ik Tilburg zou toewensen? Een nóg groenere stad met nóg meer blije mensen en dieren!”

Minder prettig wonen met zoveel buitenlanders
“Ik vind het hier niet meer zo prettig wonen. Er zijn te veel mensen uit andere culturen, dat past niet meer. Veel van hen gedragen zich niet: ze passen zich niet aan of ze missen een stukje opvoeding.”

Kan mezelf zijn in Tilburg
“Ik voel me hier heel erg thuis. Sinds m’n achttiende woon ik in Tilburg. En na een aantal omwegen kreeg ik zelfs een beetje heimwee: ik wilde terug. De sfeer is hier gemoedelijk, het voelt een beetje als in een dorp. Het is een stad voor iedereen en ik kan hier mezelf zijn. Daarnaast is er veel te doen, we zijn niet voor niets evenementenstad van het jaar geworden. Dat zegt iets over de gastvrijheid van de Tilburgers. Ik hoop dus dat Tilburg doorgaat op de ingeslagen weg. Dan blijf ik zeker een trotse Tilburger!”

Heel relaxt om Tilburger te zijn
“Voel ik mij een Tilburg-Noorder? Nee, niet direct. Ik voel me vooral een Nederlander die in Tilburg-Noord woont. En ja, hier voel ik me wel echt thuis. Het is heel relaxt om Tilburger te zijn.

Tilburg-Noord spreekt mij aan vanwege de diversiteit en de manier waarop wij samenwerken. Mijn wens voor de stad is dan ook dat we die saamhorigheid blijven vasthouden. En daarnaast wens ik Tilburg nog heel veel leuke en fijne momenten voor de komende honderden jaren, haha.”

Te gek!
“Vooral voor jongeren is het hier heel tof. Al die verschillende culturen die lekker met elkaar omgaan. Voetballen in het park of gewoon lekker chillen, dat kan allemaal. Tilburg-Noord is echt te gek hoor!”

Mijn kinderen ervaren meer discriminatie dan ik destijds
“Als tiener kwam ik met mijn ouders vanuit Marokko naar Nederland. In Tilburg-Noord vonden we een thuis. Ik heb me altijd thuis gevoeld in deze wijk. We woonden samen met heel veel verschillende culturen en ik zou dan ook nergens anders willen wonen. Voor mijn kinderen is het anders. Zij ervaren veel negatieve reacties en discriminatie. Zij voelen zich niet zo thuis hier en één van hen gaat zelfs emigreren naar Marokko.”

Warm welkom
“Ik kwam als vluchteling vanuit Syrië naar Nederland en woon nu heel fijn in Tilburg-Noord. Ik voel me welkom en thuis.”

Mijn moeder vond hier de liefde van haar leven
“Nee mam, ga nou niet vertellen hoe je hier in Tilburg-Noord de liefde van je leven hebt ontmoet. Dat is zó voor schûûût! Vertel maar over je vrijwilligerswerk en je rijke sociale leven.” En tegen ons: “Ja hoor, mijn Indisch-Nederlandse moeder woont hier echt heel prettig.”