Erfgoeddeskundige Kees van Kempen overleden

Een man van monumentale waarde voor het lokaal en regionaal erfgoed is overleden. Kees van Kempen (1953-2023) is overleden op 70-jarige leeftijd. Kees was voorzitter van Erfgoedcentrum ’t Schoor in Udenhout en secretaris van Brabants Heem. Vanwege zijn niet aflatende inzet voor het erfgoed en zijn visie daarop vroeg Stadsmuseum Tilburg hem naar zijn mening over de collectie in het depot.

“Elke stad zou een depot moeten hebben met voorwerpen uit haar verleden. Dat vormt de basis voor tentoonstellingen over het verleden en heden. Stadsmuseum Tilburg is dé organisatie om zo’n functie te verzorgen.”

Kees wist niet goed wat hij moest verwachten in het depot van Stadsmuseum Tilburg, maar eenmaal binnen zag hij direct de overeenkomsten met de Udenhoutse collectie. “Wij hebben een enorme hoeveelheid voorwerpen die mensen bij ons hebben gebracht. Omdat ze het zonde vinden om weg te doen. Maar moet je eigenlijk wel tien Heilig Hart-beelden willen bewaren? Bovendien is de onderlinge samenhang ver te zoeken en vaak ontbreken de bijbehorende verhalen. Dat herken ik hier ook.” De collectie van Stadsmuseum Tilburg als geheel vond hij daarom niet waardevol genoeg om tentoon te stellen. Ook hier miste hij de samenhang. Toch vond Kees weggooien geen optie.

DNA van de stad
Maar wat bewaar je wel en wat niet? Kees maakte onderscheid tussen geschiedenis en het DNA van de stad. “Het een zegt iets over het verleden, het ander over het heden.” Hij laat een proefballonnetje op: “Willem II is in allerlei vormen op onlosmakelijke wijze verbonden aan Tilburg. Dat kun je uitleggen aan de hand van voorbeelden: de koning, de voetbalclub, een school, een straatnaam. Dat is DNA. Het geldt ook voor de vroegere herdgangen. Die wijkenstructuur, daarin herkennen Tilburgers zich nog steeds. Je komt van de Hasselt of van Broekhoven bijvoorbeeld. Ook dat is DNA. Daarnaast kan je ook een ‘wens-DNA’ hebben. Dat je als Tilburg bijvoorbeeld een ‘stad van makers wilt’ zijn. Bij het een horen compleet andere objecten dan bij het ander.”

Vervolgens was het volgens Kees de kunst om het publiek te bereiken met aanstekelijke verhalen. Hij noemde een voorbeeld uit de gemeente Valkenburg (bij Leiden), waar gekozen is voor een thema over de Romeinse limes. “Dat dorp is doordrenkt van dit thema. Het past bij het DNA van de bewoners, iedereen voelt dat in de haarvaten. Dwalend door het museum heb je niemand nodig die jou wat uitlegt. Het verhaal vertelt als het ware zichzelf. Puur door een juiste mix van voorwerpen, foto’s en korte tekst. Aan het eind heb je daadwerkelijk iets geleerd.”

Samen optrekken
Met de uitwerking van dergelijke ideeën zouden de dorpen samen met gemeente Tilburg kunnen optrekken. “Maar de actie moet echt vanuit de gemeenschappen zelf komen. Waar je kunt samenwerken moet je dat zeker doen. Eén depot waarin alle voorwerpen liggen opgeslagen juich ik van harte toe. Daarmee vergroot je de mogelijkheden. Tegelijk heeft elk dorp zijn eigen DNA. Als Tilburg een Stadsmuseum heeft, moet Udenhout misschien wel een Dorpsmuseum krijgen.”

Kees van Kempen is overleden op 20 juni 2023. Zijn visie op collecties en depots hebben we gelukkig vastgelegd. Kees, we nemen je adviezen ter harte. Dank voor je kennis, deskundigheid en enthousiasme. Want dat gaan we zeker missen.

Deze tekst werd geschreven door Theo van Etten voor de publicatie ‘Voor de toekomst bewaard?’. Voor deze berichtgeving heeft Petra Robben de tekst deels bewerkt.