Publieksprogramma Koloniaal Verleden – Stadsmuseum Tilburg, De Bibliotheek LocHal en Beyond Walls

Verhalen die verbinden

Tilburg is een stad met een veelzijdige geschiedenis, waarin ook het (post)koloniale verleden een diepe invloed heeft achtergelaten. Om deze verhalen zichtbaar te maken en met elkaar te delen, werken Stadsmuseum Tilburg, De Bibliotheek LocHal en het collectief Beyond Walls samen in opdracht van de gemeente Tilburg aan het publieksprogramma Koloniaal Verleden Tilburg.

Gedurende een jaar presenteren we een uitgebreid programma waarin historische inzichten en persoonlijke verhalen samenkomen. De onderzoeksresultaten uit het boek Een Westers Beschavingsoffensief van prof. dr. Rosemarijn Hoefte vormen het vertrekpunt van dit project. In de realisatie van de programmalijnen wordt samenwerking gezocht met lokale erfgoedgemeenschappen, culturele en educatieve instellingen en andere Tilburgse partners.

Het programma bestaat uit drie pijlers: wijkgerichte dialogen, wandelingen en een educatief traject voor jongeren. Samen met de inwoners van Tilburg onderzoeken we hoe het koloniale verleden nog steeds doorwerkt in onze stad. Door samenwerking en dialoog creëren we een collectief geheugen waarin ruimte is voor de doorwerking van het (post)koloniale verleden en waar de diversiteit van Tilburg wordt erkend en gevierd.

1. Wijk- en dialoogprogramma: Samen verhalen delen

In het wijkgerichte programma staan diverse thema’s centraal geïnspireerd door de publicatie Een Westers Beschavingsoffensief. Van tastbaar erfgoed, missie en zingeving tot postkoloniale migratie, solidariteit, verzet en Tilburg nu en de toekomst. Tijdens deze bijeenkomsten worden ook verhalen verzameld voor de website het Geheugen van Tilburg. Gedurende het jaar vinden de activiteiten op diverse locaties in gemeente Tilburg plaats, waaronder ook Berkel-Enschot en Udenhout.

Op de website van Stadsmuseum Tilburg communiceren we de activiteiten en kun je de agenda volgen. Wil je meedoen of op de hoogte blijven? Houd dan deze website in de gaten! Deze wordt gedurende het jaar aangevuld.

2. Wandelingen over koloniale straatnamen: Geschiedenis in beweging

Samen met lokale erfgoedgemeenschappen herzien en verrijken we bestaande wandelingen over koloniale straatnamen in Tilburg. Deze wandelingen, zoals de Koloniale Wandeling en de Armhoefroute, worden onder meer uitgebreid met nieuwe inzichten uit het boek Een Westers Beschavingsoffensief. Ook wordt er verkend op welke manieren de wandelroutes digitaal kunnen worden vastgelegd. De betrokken erfgoedgemeenschappen spelen een sleutelrol in het verrijken van de routes door hun eigen perspectieven en kennis in te brengen.

3. Educatief programma: Jongeren en familiegeschiedenis

Het educatief programma nodigt jongeren van 16 tot 22 jaar uit om hun familiegeschiedenis en de relatie met het koloniale verleden te onderzoeken. Samen met lokale erfgoedgemeenschappen en historici brengen jongeren verhalen, documenten, foto’s en objecten in kaart die hun persoonlijke geschiedenis verbinden met de bredere context van Tilburg. Zo krijgen ook hun verhalen een plek binnen het stedelijk geheugen. Het project mondt uit in een expositie, waarin deze verhalen samenkomen. Het educatieve programma dat dit jaar wordt ontwikkeld vindt plaats vanaf september tot en met november.

Partners

Stadsmuseum Tilburg, De Bibliotheek LocHal en het collectief Beyond Walls voeren samen het programma uit in opdracht van de gemeente Tilburg. Stadsmuseum Tilburg heeft voor de ontwikkeling en uitvoer van het programma de handen ineengeslagen met het collectief Beyond Walls. Beyond Walls verbindt gemeenschappen en instellingen en vertaalt historisch onderzoek naar publiekstoegankelijke vormen. Met hun focus op onderzoek, kunst en persoonlijke verhalen zorgen zij voor projecten die structurele impact hebben. Eerder onderzochten zij het koloniale verleden van Felix Meritis en ontwikkelden zij in samenwerking met The Black Archives en diverse kunstenaars wandelroutes langs koloniale straatnamen. Vorig jaar voerden zij het verkennend onderzoek uit naar het slavernijverleden van Eindhoven, waarbij zij onder andere ook in de collectie van het TextielMuseum doken. Daarnaast werkt Beyond Walls samen met onderwijsinstellingen, zoals de Universiteit van Amsterdam, om nieuwe generaties studenten actief te betrekken bij vraagstukken rondom erfgoed en dekolonisatie. In dit programma brengen zij niet alleen historische inzichten tot leven, maar zoeken zij samen met Stadsmuseum Tilburg actief de samenwerking met lokale erfgoedgemeenschappen, organisaties en instellingen in de stad.

In 2024 is het koloniale verleden van Tilburg onderzocht om inwoners meer inzicht te geven in de rol die de stad speelde. Het onderzoek is afgerond en de resultaten zijn gepubliceerd. Deze delen we via een publieksprogramma met wandelingen, dialogen en educatie, georganiseerd door Gemeente Tilburg, Stadsmuseum Tilburg, de Bibliotheek LocHal en Beyond Walls, samen met inwoners. Tilburg is een inclusieve gemeente, en de impact van het koloniale verleden is nog steeds voelbaar. Door kennis over elkaars verleden te vergroten, brengen we mensen samen en maken we onze geschiedenis en de gevolgen voor het heden bespreekbaar. Door langdurige samenwerkingen en dialoog zorgen wij er samen voor dat deze verhalen niet alleen verzameld worden, maar ook actief gedeeld worden binnen en buiten Tilburg.