Willem II-collectie in nieuw stadhuis Tilburg

De Willem II-collectie in het nieuwe stadhuis, een mooiere plek kan Stadsmuseum Tilburg zich niet wensen. In vier presentatiekasten, met in het midden een prachtig glas-in-loodraam, zijn objecten geplaatst om de historische band met koning Willem II te duiden. In het nieuwe stadhuis staan verleden, heden en toekomst centraal. Met de presentatie in het zogeheten WerkCafé tekent Stadsmuseum Tilburg voor de rijke geschiedenis van koning Willem II.

Kroonprins en later koning Willem II verbleef graag in Tilburg, voelde zich hier gelukkig en vrij, en begaf zich regelmatig onder de lokale bevolking. Vanaf circa 1830 verbleef hij regelmatig bij enkele Tilburgers thuis, woonde vervolgens in een eigen stadsvilla en bouwde later aan een nieuw paleis. Kort voordat het werd opgeleverd, stierf de koning en werd hij in zijn nieuwe onderkomen opgebaard. De stad Tilburg heeft sinds zijn dood in 1849 goede herinneringen aan deze koning bewaard. Objecten die te relateren zijn aan koning Willem II worden al ruim honderd jaar verzameld.

Eveneens meer dan honderd jaar is de gedachte dat er een museum zou komen. Maar in plaats van een stedelijk museum kwamen er een natuurhistorisch en een volkenkundig museum in de jaren dertig van de vorige eeuw. In 1931 nam gemeente Tilburg een klein borstbeeld van koning Willem II, vervaardigd door L. Royer in 1842, in bruikleen. Bij gebrek aan een passend museum werd het toegevoegd aan de zogeheten historisch-topografische verzameling. In 1935 bemiddelde de Tilburgse historicus Lambert de Wijs in het verkrijgen van een kalkbak, een 'zilveren' troffel en een schietlood, objecten die koning Willem II bij de bouw van het paleis had gebruikt. 'Voor het museum', zo luidde destijds de motivatie.

Het verzamelen van Willem II-objecten ging door, maar de museale bestemming ervan bleef steeds een punt van zorg. Toen de archivaris H.J.A. Schurink in 1957 geattendeerd werd op de aankoop van een schilderij waarin koning Willem II bij de slag van Waterloo werd verbeeld, opperde hij enkele bezwaren. Zo was het jaar 1957 niet echt een aanleiding om een dergelijk object aan te kopen. Beter was het geweest in 1949, zijn honderdste sterfjaar. Een tweede bezwaar was dat 'de Tilburgse fabrikant over het algemeen geen mecenas was, anders was er al lang een plaatselijk museum geweest,' zo stelde de gemeentearchivaris. Daarbij waren de wanden van het Paleis-Raadhuis niet geschikt om het schilderij op te hangen. Hoewel bijna onoverkomelijk werd het betreffende schilderij toch aangekocht.

Tot voor kort bevond de koning Willem II-collectie zich in het depot van het in 2007 opgerichte Stadsmuseum Tilburg. Inmiddels is de gedachte dat er een museumgebouw moet komen, gewijzigd. Vrijwel alle objecten zijn digitaal te zien. Daarbij plaatst het stadsmuseum objecten in situ, op een plaats waar veel mensen komen. Het WerkCafé in het nieuwe stadhuis is zo'n plek waar collectiestukken goed tot hun recht komen. Links en rechts van een kleurrijk glas-in-loodraam, onder de gloedvolle, goudkleurige lampen en met het paleis van de voormalige koning in het zicht komen de schilderijen en objecten van koning Willem II uitstekend tot hun recht. Een betere plek kan Stadsmuseum Tilburg zich niet wensen.