Deze en gene zijde - Dood en rouwcultuur in Tilburg

De dood, het is een onderdeel van ons leven maar toch praten we er maar moeilijk over. Onze verhouding tot de dood is de laatste jaren aan het verschuiven en we zien de rituelen rondom begraven, cremeren en herdenken veranderen. In het TijdLab (Bibliotheek LocHal en Stadsmuseum Tilburg) vindt van december 2022 t/m februari 2023 het programma Deze en gene zijde plaats, over de dood en de rouwcultuur in Tilburg. Hoe was dat vroeger en hoe doen we dat nu?

Mini-expo
In een mini-expo zijn in het TijdLab enkele voorwerpen uit de collectie van het Stadsmuseum Tilburg te zien, samen met een fotowand met huisaltaartjes voor gestorven personen. Het TijdLab deed een oproep aan inwoners van de gemeente Tilburg met een persoonlijke gedenkplek in huis. Dat leverde een mooie serie interviews en foto’s op, die een beeld geven over hoe Tilburgers stil staan bij de doden. Zo is er bijvoorbeeld het verhaal van Dianae Cotteleer, die op jonge leeftijd haar twee broertjes en zus verliest. Hun dood is allesbepalend voor het gezin en trok een zware wissel op Dianae. Op de herdenkingsplek in haar huis – en eigenlijk door het gehele huis heen - komen spullen die herinneren aan de omgekomen familieleden voor.
Het verhaal van de gedachteniswand in Huize Assissië is ook zeer bijzonder. Met kleine beeltenissen worden overleden cliënten en medewerkers van Landpark Assissië herdacht in een grote, kleurrijke wand. De cliënten van het park houden de wand zelf bij en steken regelmatig een kaarsje op.

De foto’s en verhalen vind je in het TijdLab en er mogen gedurende het programma nog meer verhalen bij komen! Wil jij je verhaal ook delen? Stuur dan een email naar TijdLab@bibliotheekmb.nl

Programma
Naast de mini-expo organiseren we in samenwerking met de Stichting Funerair Erfgoed Tilburg in december, januari en februari wandelingen over begraafplaatsen en kerkhoven. Verder is er een lezing over de dood en rituelen georganiseerd in samenwerking met de Raad van Kerken.

Op 15 december houdt Frank Bosman de lezing Van knuffels, kaarsjes tot stille tocht, over de ongeëvenaarde kracht van rituelen rondom verlies en dood. Frank is cultuurtheoloog aan de Tilburg University. Hij laat ons op een nieuwe manier kennismaken met de rituelen van onze moderne tijd.

Op een datum begin 2023 fietsen we langs verschillende begraafplaatsen om oorlogsmonumenten te bekijken. We bezoeken de Joodse begraafplaats, de militaire begraafplaats en begraafplaats Broekhoven. Na afloop van de rondrit gaan we met elkaar in dialoog over het herdenken van de oorlog. Hoe ziet dat herdenken er nu uit? En in de toekomst? En welke rol kunnen de oorlogsmonumenten daarin spelen? Dit was aanvankelijk op 18 december gepland, maar is vanwege de kou verplaatst. De precieze datum volgt nog!

Op 28 januari is er een rondleiding over begraafplaats ’t Heike aan de Bredaseweg. We krijgen een rondleiding langs bijzondere graven en grafmonumenten van bekende en minder bekende Tilburgers.

Praktische informatie:

Mini-expo Deze en gene zijde. Dood en rouwcultuur in Tilburg

Datum: 1 december 2022 t/m 28 februari 2023
TijdLab in de Bibliotheek LocHal
Kosteloos te bezoeken tijdens openingstijden van de Bibliotheek LocHal

Van knuffels, kaarsjes tot stille tocht, over de ongeëvenaarde kracht van rituelen rondom verlies en dood, een lezing van Frank Bosman
Datum: 15 december 2022
Tijdstip: 19:30-21:30 uur, inloop vanaf 19:15 uur
Trappenlandschap in Bibliotheek LocHal
Deelname is gratis, maar graag even aanmelden via Eventbrite

Fietstocht langs oorlogsmonumenten over verschillende begraafplaatsen met na afloop een dialoog over het herdenken van de oorlog in de Broekhovense kerk. Door Stichting Funerair Erfgoed Tilburg
Datum: volgt nog. In de eerste maanden van 2023
Tijdstip: 10:00-13:00 uur.
Om 10:00 uur verzamelen op de fiets bij de Joodse Begraafplaats aan de Delmerweg 15. We eindigen om 13:00 in de Broekhovense kerk aan de Broekhovenseweg 2 in Tilburg.
Deelname is gratis, maar graag even aanmelden via EventBrite

VOL: Rondleiding over begraafplaats ’t Heike, door Stichting Funerair Erfgoed Tilburg
Datum: 28 januari 2023
Tijdstip: 10:00-11:00 uur
Verzamelen om 10:00 uur bij de begraafplaats ’t Heike aan de Bredaseweg.
Deelname is gratis, aanmelden kan niet meer, maximaal aantal deelnemers is bereikt.

Met dit programma doet het TijdLab onderzoek naar immaterieel erfgoed, in dit geval dood en rouwcultuur in de gemeente Tilburg. De verhalen van de deelnemers worden opgeslagen in www.geheugenvantilburg.nl, de foto’s van de gedenkplekken worden na de expositie toegevoegd aan de collectie van Regionaal Archief Tilburg.