Wij zijn initiator en trotse partner van Erfgoed Tilburg
Een aantal deelnemers van de TilburgKlas 2022 voelde er wat voor om een presentatie te geven naar aanleiding van een eigen onderzoek of interesse. Op 20 april 2023 werd die mogelijkheid gegeven tijdens een van de maandelijkse lezingenavonden van de Heemkundekring Tilburg. Vier oud-deelnemers presenteerden hun verhaal. De studiezaal vulde zich met oud-deelnemers van de TilburgKlas, leden van de heemkundekring en andere geïnteresseerden.
Gerard van der Wielen vertelde over Festival Mundial met veel film- en fotobeelden. Dit festival heeft bestaan van 1988 tot 2008. Oorspronkelijk zou het maar een keer gehouden worden. Er werd gedacht dat het wel 10.000 mensen zou trekken, maar het werden er 26.000! In plaats van eenmalig werd het een festival dat dertig jaar heeft bestaan. De tweede editie trok 60.000 bezoekers en latere edities trokken wel 150.000 of meer bezoekers. Het festival was gratis en werd gehouden in het Leypark, wat zeer heeft bijgedragen aan de losse sfeer. In de hoogtijdagen was het een voorbeeld voor diversiteit en inclusie. In de latere jaren werd entree geheven en werd het verplaatst naar de Spoorpark. Bezoekersaantallen liepen terug en in 2008 was het einde verhaal.
Miranda van de Mortel vertelde het verhaal van twee vrouwen die in Tilburg in een gezamenlijk graf liggen. Het gaat om Elisabeth Aghina (1884-1928) en Ottilie Bahlmann (1885-1934). Beiden waren getrouwd met Jules Gimbrère. Beide vrouwen waren arts, in een tijd er nog maar weinig vrouwelijke artsen waren. In 1914 studeerde Elisabeth af als arts en ze trouwde met Jules, die dat jaar ook als arts afstudeerde. Ze gingen in Helmond wonen en werken. Elisabeth was de eerste vrouwelijke KNO arts in Nederland en de eerste vrouwelijke arts in Brabant. Toen er een werkplek vrij kwam in Tilburg, vertrokken Jules en Elisabeth naar die groeiende stad. Ottilie was als arts ook in Tilburg terecht gekomen en kreeg contact met Elisabeth. Ze raakten bevriend. Elisabeth stierf aan een ziekte. Jules trouwde daarna met Ottilie, die in 1934 stierf aan kanker. Ondertussen was er een derde vrouwelijke arts in Brabant. En je raadt het al, Jules trouwde met haar, Aaltje Dethmers.
Guillaume Joseph Louis Gubbels (1892 -1918) is een man, waarover Maartje Vosters uitgebreid onderzoek heeft gedaan. Er is een familiaire link tussen Maartje in Guillaume, vandaar de interesse. Hij vocht in de Eerste Wereldoorlog, maar waar hij is gestorven is niet bekend. In haar presentatie gaf Maartje inzicht in zijn leven én in poëzie tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze legde uit dat de rol van poëzie in die tijd belangrijk was en het werd veel geschreven. Theo van Doesburg was kunstenaar en moest in de oorlog als soldaat naar het front. Hij kwam als soldaat in Tilburg terecht. Er was echter weinig te doen, de soldaten verveelden zich. Omdat Theo zijn schilderspullen niet mee mocht nemen, kon hij niet schilderen en daarom begon hij met het schrijven van (liefdes-)gedichten. Iets dat vaker wordt gezien: hebben mensen tijd en rust, dan gaan ze poëzie schrijven.
Wilko Elsinga rolde bijna vanzelf in de muurschilderingen. Tijdens corona startte hij met wandelen en fietsen en stuitte op muurschilderingen in Tilburg. Het werden er steeds meer en hij zocht ze allemaal op en plaatste berichten op zijn socials. Het leidde tot veel positieve reacties en uiteindelijk maakte hij een fietsroute van 15 km. Hij deelde de schilderingen op Facebook. Na veel positieve reacties, nam hij contact op met Tilburg.com en in no time stond zijn route op die site. Ondertussen is die route van 15 kilometer 23.000 aangeklikt.
Wanneer is iets nou een muurschildering? Wilko geeft als voorwaarden dat er een opdrachtgever moet zijn, het moet iets verbeelden (dus geen tag) en er moet een plan zijn met een voorbereiding (bv een link met de omgeving). Schilderingen verdwijnen soms ook weer. De dolfijnen in de Piushaven zijn er niet meer, daar wordt nu gebouwd. Die bij De Pont moest overgeschilderd worden vanwege een boze architect. Hoeveel zijn er nu in Tilburg? Mogelijk al 60 à 70. Kunnen we hier spreken van cultureel verfgoed? (een mooie opmerking uit het publiek).
Dank aan deze vier sprekers voor een boeiende avond!
Voor het najaar van 2023 is er weer een TilburgKlas gepland. Die is al vol voordat de data bekend zijn gemaakt. Het is dus niet mogelijk je daarvoor nog op te geven.
De lezing over de muurschilderingen is online terug te vinden. Je bekijkt 'm hieronder.