Name: Stadsmuseum Tilburg
Price range: $

In de eerste zes maanden van 2023 maakten we bij Stadsmuseum Tilburg kennis met Kelly Lobregt, universitair studente en stagiaire vanuit de gemeente Tilburg. Onderzoek doen was een deel van haar stage, waarvoor ze bij ons aanklopte. Het klikte meteen! Ondertussen heeft zij haar stage afgerond. Hieronder lees je haar verslag:

Begin 2023 was ik op zoek naar een baan, stage, of andere werkvorm die goed paste bij mijn opleiding: iets maatschappelijks, cultureel en praktijkgericht. Ik studeer namelijk ‘Management of Cultural Diversity’ aan de Universiteit van Tilburg. Dit vond ik in een stage vanuit de gemeente Tilburg, in samenwerking met het Stadsmuseum Tilburg en het TijdLab, waarbij er gekeken moest worden naar de betekenis van de huidige straatnamen in de stad.

Toen ik solliciteerde voor deze functie, had ik net een vak afgerond waarbij ‘linguistic landscaping’ besproken was. In principe omvat dit alle taal, tekens, afbeeldingen, of andere objecten die een betekenis overdragen, die aanwezig zijn in de omgeving. Straatnamen vallen hier ook onder: je herkent een straatnaambordje onmiddellijk door de blauwe kleur, de vorm van het bord en de witte letters die erop staan.

Je kan een straatnaam zien als simpelweg een benaming voor waar je naartoe moet, een adres, een punt van bestemming. Maar tegelijkertijd weerspiegelt deze naam ook een deel van de samenleving, en is het een representatie van de stad. Maar wat betekent dit dan? Is de herkomst van een straatnaam bekend bij de Tilburger? En wat vinden Tilburgers daarvan?

Met deze vragen heb ik me bezig gehouden tijdens mijn stageperiode. Om een goed overzicht te krijgen van welke straatnamen er zijn, heb ik een categorisatie gemaakt en vervolgens naar deze lijst gekeken met betrekking tot diversiteit en inclusie.

Zo kwam ik erachter dat er in de Armhoef voornamelijk namen zijn van personen die betrokken zijn geweest bij het koloniale verleden in Nederlands-Indië en er in Oerle namen van personen en plaatsen zijn vanuit het koloniale verleden in Zuid-Afrika. Op de Korvel zijn er een hoop straatnamen vernoemd naar personen die betrokken waren bij de Eerste- en Tweede Wereldoorlog, maar ook mensen die betrokken waren bij Nederlands koloniale verleden. In Goirke-West en Loven-Besterd zijn voornamelijk straten vernoemd naar eilanden en plaatsen in de Antillen en Indonesië. Heel Tilburg Noord bestaat uit namen van componisten, waarbij er maar twee straatnamen zijn vernoemd naar vrouwen. Tegelijkertijd bestaat de Katsbogten juist weer uit alleen maar vrouwen.

De gemeente wil graag weten hoe de inwoners van Tilburg hierover denken, of er meer tekst en uitleg nodig is bij bepaalde straatnamen, en zo ja: wat moet daar dan in staan? Om hierachter te komen is het erg belangrijk om met de Tilburger samen te werken. Hier heb ik gelukkig ook het een en ander mee kunnen krijgen, door middel van het samenwerken met het Stadsmuseum en het TijdLab (in de Bibliotheek LocHal), maar helaas was mijn stage te kort om betrokken te zijn bij het volledige project.

Wel heb ik een hoop verschillende dingen geleerd, nieuwe mensen ontmoet, en meer praktijkervaring opgedaan. Ik kijk er erg naar uit om te zien hoe dit project zich verder uitrolt!

Stadsmuseum Tilburg bedankt Kelly voor haar inzet tijdens haar stage. Het museum zet zich in voor een inclusieve samenleving en onderkent diversiteit. De gevolgen van het koloniaal verleden in onze hedendaagse samenleving zijn voelbaar en zichtbaar. Meer kennis over elkaars verleden brengt ons samen. Zo maken we de gevolgen van onze geschiedenis voor ons heden bespreekbaar.

Op de foto's zie je drie verschillende straten uit de Armhoef. Deze foto's komen uit de collectie van Regionaal Archief Tilburg. De Wiki Midden-Brabant meldt de volgende informatie over de personen van deze straatnamen:
- Antonie van Diemen vertrok als soldaat naar Indië. Van klerk is hij opgeklommen tot directeur van de handel. Op 1 januari 1636 werd hij gouverneur-generaal van Nederlands Indië. Onder zijn bewind werd Batavia tot een moderne stad uitgebouwd.

- Johannes Benedictus van Heutsz kwam als 2e luitenant in 1872 bij het Nederlandsch-Indische leger; hij vertrok naar Soerabaja en werd later overgeplaatst naar Atjeh. Tussen 1872 en 1902 voerde hij vele expedities aan en wist met snelle onverwachte aanvallen gehele streken te bezetten. Nadat hij in 1902 was benoemd tot adjudant-generaal van de koningin, volgde in 1904 zijn benoeming tot gouverneur-generaal.

- Simon van der Stel werd in 1672 kapitein van een compagnie waardgelders te Amsterdam en in 1679 commandeur van Kaap de Goede Hoop. Hij stichtte daar twee grote landgoederen: Stellenbosch en Drakenstein en heeft daar veel voor de ontwikkeling van land- en wijnbouw betekend. In 1690 werd hij door de Oostindische Compagnie benoemd tot gouverneur van die nederzettingen en in 1692 tot raad-extraoirdinair van Indië.

Stadsmuseum Tilburg vraagt zich af of deze informatie afdoende is, of dat meer nuancering gewenst is.

Stagiaire Kelly Lobregt over haar onderzoek naar straatnamen

Onderzoek naar de (post-)koloniale geschiedenis van Tilburg

Heb je een object dat je wilt schenken aan Stadsmuseum Tilburg? We horen het graag.

Stagiaire Kelly Lobregt over haar onderzoek naar straatnamen

Gerelateerde items

Onderzoek naar de (post-)koloniale geschiedenis van Tilburg

Heb je een object dat je wilt schenken aan Stadsmuseum Tilburg? We horen het graag.