Online bijeenkomsten - Meerstemmigheid rondom standbeeld Peerke Donders

Tekening Jeroen de Leijer

Meerstemmigheid rondom het standbeeld van Peerke Donders, dat is het onderwerp voor vijf online bijeenkomsten, georganiseerd door het TijdLab (Bibliotheek Lochal en Stadsmuseum Tilburg). Sinds 2018 is het standbeeld in het Wilhelminapark in opspraak en bereiken vooral tegengeluiden de pers en sociale media. Met het programma Meerstemmigheid wil het TijdLab meerdere mensen aan het woord laten. Daarvoor zijn vele stemmen nodig: jong en oud, zwart en wit, gelovig of ongelovig, liefst een zo divers mogelijk publiek. De oline bijeenkomsten zijn op één woensdagochtend en vier dinsdagavonden.

Diverse erfgoed- en cultuurprofessionals leiden de vijf bijeenkomsten in. Zo benadert Hester Dibbits, lector in Cultureel Erfgoed aan de Reinwardt Academie (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten) erfgoed door middel van een netwerk-theorie; de huidige samenleving én ook erfgoed is niet op te delen in vaste groepen maar bestaat uit een grilligere, fluïde structuur die constant verandert. Hoewel erfgoed een verbindende rol impliceert, kan deze ook schuren. Opererend vanuit dit spanningsveld stelt Dibbits voor om met een onderzoekende blik naar beladen erfgoed kijken. Deze bijenkomst is op woensdag 10 februari.

De tweede bijeenkomst op 23 februari wordt ingesproken door Petra Robben, cultuurhistoricus en stadsconservator bij Stadsmuseum Tilburg. Zij deed onderzoek naar de veranderde waardering van het standbeeld van Peerke Donders. Dat de kwestie niet uniek is voor Tilburg, blijkt uit het feit dat er meerdere missionarisstandbeelden in Europa en Amerika ter discussie staan. Daarnaast blijken er andere verbeeldingen van Peerke Donders te zijn die juist geen weerstand oproepen, net zoals het standbeeld van pater Damiaan in Leuven dat vandaag de dag juist meer betekenis krijgt als symbool van stedelijke identiteit.

In de derde bijeenkomst op 9 maart vertelt onderzoeker Gerard Snikkenburg over zijn betrokkenheid bij het project ‘Mapping Slavery NL’, een project dat het bewustzijn ten aanzien van het slavernijverleden wil vergroten door ontsluiting van de sporen van de Nederlandse slavernijgeschiedenis. Snikkenburg participeert in een landelijk netwerk, maar onderzoekt het slavernijverleden in Noord-Brabant. Ook geestelijken, zoals Peerke Donders, waren betrokken bij het leven in Suriname in de negentiende eeuw.

De vierde inleiding op 23 maart verzorgt de Nederlandse historicus Albert van der Zeijden, werkzaam bij Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland en een van de redacteuren van de publicatie Aan plaatsen gehecht. Katholieke herinneringscultuur in Nederland (Nijmegen 2012). Van der Zeijden is van mening dat de discussie over het standbeeld teveel in een goed- en fout is beland. Er zijn verschillende recepties en percepties van Peerke Donders. Zo ziet Van der Zeijden in het Peerke Donders Paviljoen dat de naastenliefde centraal staat en niet het kolonialiserende, dat nu vooral het debat rondom het standbeeld bepaalt.

Tijdens de laatste bijeenkomst op 6 april is het woord aan Liesbeth Jans, kunsthistoricus en adviseur bij KunstLoc. Jans treedt onder andere op als bemiddelaar bij de oprichting van kunstwerken of monumenten in de openbare ruimte. Momenteel leidt zij het gesprek in Tilburg over de oprichting van een herdenkingsmonument van het slavernijverleden.

Zoals gezegd organiseert het TijdLab deze vijf online bijeenkomsten, begeleid door een medewerker van de Reinwardt Academie, onderdeel van de Amsterdamse School voor Hoge Kunsten, de enige hbo-opleiding voor Cultureel Erfgoed in Europa. Hoewel het aantal deelnemers in principe eindeloos is, wil het TijdLab de groep niet te groot maken om een goed gesprek te kunnen voeren. Inbreng/ Meediscusiëren van deelnemers wordt zeer op prijs gesteld. Belangstellenden schrijven zich in voor de gewenste bijeenkomsten en geven een voorkeur van de 1e tot en met 5e bijeenkomst. Medewerkers van het TijdLab maken een indeling op basis van genoemde voorkeur.

Dit programma is onderdeel van ‘Tilburg drukt zich uit!’

Aanmeldingen via info@stadsmuseumtilburg.nl. Geef hierbij je voorkeur aan voor welke bijeenkomst je wilt volgen.

Data bijeenkomsten:

Woensdag 10 feb. 11.00 -12.15 uur Hester Dibbits / Emotienetwerken

Dinsdag 23 februari 19.30 - 20.45 uur Petra Robben / Standbeelden missionarissen

Dinsdag 9 maart 19.30- 20.45 uur Gerard Snikkenburg / Brabanders in 19e-eeuws Suriname

Dinsdag 23 maart 19.30 - 20.45 uur Albert van der Zeijden / Katholieke herinneringscultuur

Dinsdag 6 april 19.30 - 20.45 uur Liesbeth Jans / Oprichting van monumenten - blijvende waardering?

Meld je aan voor de vijf bijeenkomsten en zet ze in volgorde van voorkeur. Dus 1 bij waaraan je het liefst wil meedoen en 5 bij de minst interessante.